zhWw. Geometride Temel Kavramlar adlı çalışmamıza hoşgeldiniz. Geometride Temel Kavramlar Kazanımları 1. Noktayı tanır, sembolle gösterir ve isimlendirir. 2. Doğruyu, ışını ve açıyı tanır. 3. Doğru parçasını çizgi modelleri ile oluşturur; yatay, dikey ve eğik konumlu doğru parçası modellerine örnekler vererek çizimlerini yapar. Noktaların bazıları büyük, bazıları küçüktür. Noktaların büyüklüğü kapladığı alanın büyük olduğu anlamına gelmez. Noktanın boyutu yoktur. • Noktalar büyük harflerle isimlendirilir. • Noktaların büyüklükleri farklı olabilir. • Noktaların isimlerini sayı veya sembolle de belirtebilriiz. Doğru Nedir? Her iki ucundan da sonsuza kadar uzatılabilen noktalar kümesine doğru denir. elektrik direğindeki teller başlangıcı ve bitişi belli olmadığı için doğru modelidir. Evimizin önünden geçen yolun başlangıcı ve bitişi belli olmadığı için doğru modelidir. Doğru, iki ucundan istenil diği kadar uzatılabilir. Işın Nedir? Sabit bir noktadan başlayıp, sadece bir yöne doğru uzatılan cetvel doğrultusundaki noktalar kümesine ışın denir. şerit metre açıldığı zaman, şerit metre tek bir yönde uzayıp gider. Bu yüzden şerit metre bir ışın modelidir. yangın hortumu tek bir yöne uzayıp giderek kullanıldığı için hortum bir ışın modelidir. Işın, yalnızca bir ucundan istenildiği kadar uzatılabilir. Doğru parçası nedir? Bir noktadan başlayıp bir noktada sonlanan, aynı hizada sıralanmış noktaların oluşturduğu düz çizgiye doğru parçası denir. Başlangıç ve bitiş noktalarına, doğru parçasının uç noktalan denir. Doğru parçasının iki ucu da sınırlı olduğu için iki yöne de uzatılamaz. Doğru, Işın ve Doğru Parçasını Çizgi Modeliyle Gösterme Doğru, çift yönlü oklu çizgi ile gösterilir. Küçük harfle adlandırılır. Işın çizgi modeli, tek yön oklu çizgi ile gösterilir. Oklar çizginin bir yöne doğru uzatılabileceğini gösterir. Doğru parçası, oksuz çizgi modeliyle gösterilir. Lütfen çalışmalarla ilgili beğeni ve yorumlarınızı belirtmeyi unutmayın. Özgün ve yeni içerik anlayışıyla ücretsiz. GEOMETRİK CİSİMLER TEST-1 BURADAN İNDİREBİLİRSİNİZ. GEOMETRİK ŞEKİLLER TEST – 1 BURADAN İNDİREBİLİRSİNİZ. Çalışmalarımın iznim olmadan farklı platformlarda paylaşılması kesinlikle yasaktır. TİCARİ AMAÇLI ÇOĞALTILMASI İZNE TABİDİR. DOSYAYI İNDİR Eni, boyu ve yüksekliği olmayan işarete nokta denir. Bir noktadan sınırsız sayıda doğru geçer. Noktaya örnek verecek olursak kalem ucunun bıraktığı iz, cümle sonlarına konulan işaret Ayrıca haritalarda il merkezleri ve ilçe merkezleri de nokta ile gösterilir.• şeklinde Nedir?Her iki yönde de aynı doğrultuda bulunan noktaların birleşimine doğru denilmektedir. Doğru belli bir kalınlığı, bir başlangıcı ve bir sonu yoktur. Sadece uzunluğu vardır. Doğruya örnek verecek olursak gergin tutulan ip, düz olan bir çubuk, düz olan bir yol Sponsorlu Bağlantılar Doğru Çeşitleri ve Durumları3 farklı doğru vardır. Bunlar yatay doğru, dikey doğru ve eğik durumları ise paralel doğru, kesişen doğru ve dik kesişen doğru olarak söylenebilir. Paralel doğrular asla kesişmezler. Kesişen doğrular bir noktada kesişen doğrulardır. Dik kesişen doğru ise doğruların birbirine dik kesişmesi Parçası Nedir?Başlangıcı ve bitişi olan noktaların birleşimine doğru parçası denilmektedir. Bir doğru parçasının başlangıcı ve bitişi uzatılamaz. Doğru parçasına örnek verecek olursak çubuk Nedir?Başlangıcı olan ama bitiş noktası olmayan yani başlangıcı belli ama bitişi belli olmayan sınırsız doğrulara ışın denilmektedir. Işına örnek verecek olursak televizyon ya da radyo Nedir?Köşesi ve kenarı olmayan sınırsız noktalar kümesine düzlem denir. Bir camın yüzeyi ya da bir duvarın yüzeyi birer düzlemdirler. 3 Sınıf Matematik Pano İçin Yatay Dikey Eğik Doğrular 3 Sınıf Matematik Pano İçin Yatay Dikey Eğik Doğrular Çalışması Bu sayfayı açmadaki amacım, Dağınık halde bulunan ve her kesime hitab eden bilgileri bir araya toplamaktır. Özellikle 5N1K soru ve cevaplarını doğru bir şekilde yansıtmaktır. Ayrıca başka bir amacım ise eğitimdeki eksiklikleri ve bilgi dünyasındaki yanlışlıkları gidermek. Ayrıca ilkokul ,ortaokul,lise kademelerinde hazırlanmış her türlü yazılı sorusu, test, konu anlatımı, etkinlik çalışmaları, zümreler, yıllık ders planı, günlük ders planı, deneme sınavları , ilkokuma harf grupları ve eğitim konusundaki tüm dosya ve materyal bankası oluşturmak için yola çıktık. Düzgün çembersel hareket veya dairesel hareket için temel kavramlar olan periyot, frekans, açısal hız, merkezcil ivme ve merkezcil kuvveti öğrenmiştik. Şimdi yatay ve düşey düzlemlerde çembersel hareket yapan cisimlerin hareketini analiz edeceğiz, yani parçalarına ayırıp inceleyeceğiz. Çembersel hareket yapan cisimlerin önce hareketli resimlerini göreceğiz, sonra serbest cisim diyagramlarını çizip üzerlerindeki kuvvetleri göstereceğiz. Yatay düzlemde düzgün çembersel hareketi gerçekleştirmenin kolay olduğunu, ama düşey düzlemde çembersel hareket için düzgünlüğü sağlamanın çizgisel süratin sabit kalmasının o kadar kolay olmadığını keşfedeceğiz. Yatay düzlemde düzgün çembersel hareket ve serbest cisim diyagramı Yatay düzlemde düzgün çembersel hareket yapan bir cisim yer yüzündeyse bir masanın ya da zeminin üstünde dönüyordur. Aşağıdaki resimde bir odanın zeminine çember şeklinde bir hulahop yerleştirilmiş, içinde de bir tenis topu çemberin iç kenarına değecek şekilde fırlatılmış. Tenis topunun saat yönünün tersine doğru döndüğünü görüyoruz. Açısal hız vektörünün yönünü bulabilir misiniz? Bu tenis topunu hareketinin bir anında durduralım ve üzerindeki kuvvetleri gösterelim. Yere yukarıdan bakıyoruz, kamera yukarıdan çekiyor yani. Aşağıdaki resim, hareketin bir anında durdurulmuş bir karesini gösteriyor. Bu topun dönmesinin nedeni hulahopun kenarlarının topu itip sürekli yönünü değiştirmesi. Hulahopu bir anda kaldırırsak top nasıl hareket eder? Şimdi de aynı hulahopa üstten değil yandan bakalım. Kamerayı hem zemine paralel hem de topa dik bir yere yerleştiriyoruz. Bu kez serbest cisim diyagramını çizeceğiz. Serbest cisim diyagramı çizmek demek cismin üzerindeki kuvvetleri göstermek anlamına geliyor. Aşağıdaki resimde topun üstünde yatay doğrultuda sadece hulahopun çeperinin uyguladığı kuvvet olduğu, düşey doğrultuda ise topun ağırlığı ve zeminin topa uyguladığı normal kuvvetin olduğu görülüyor. Bu durum için sürtünmeyi ihmal edelim. Ağırlığın kütle ile yer çekimi ivmesinin çarpımı olduğunu da hatırlayalım. Bu kuvvetlerin bileşkesinin yani net kuvvetin yalnızca hulahopun topa uyguladığı yatay kuvvet olduğunu görüyoruz. Çünkü düşeyde aşağı doğru olan topun ağırlığını yukarı doğru olan normal kuvvet dengelemiş. Serbest cisim diyagramında topun dönmesini sağlayan merkezcil kuvvetin kaynağının hulahopun çeperlerinin topu itmesi olduğunu görüyoruz. Eğer top düzgün çembersel hareket yapıyorsa yani çizgisel sürati sabitse, çembersel yörüngenin her noktasında yukarıdaki serbest cisim diyagramı geçerli. Hulahopun uyguladığı itme kuvvetinin büyüklüğü her noktada aynı. F_{hulahop}=m\frac{v^2}{r}=m\omega^2rAşağıdaki resimde de bir yoyo ipinin ucundan tutulup bir masanın üstünde çevriliyor. Yoyonun dönmesinin nedeni ipin sürekli onu içeri doğru çekmesi. Bu yoyonun serbest cisim diyagramı yukarıdaki hulahopun diyagramının tam olarak aynısı olur yine sürtünmeyi önemsemiyoruz. Tek fark tenis topunu çemberin merkezine iten hulahopun kenarlarıydı, yoyoyu merkezin çemberine çeken ip. Bu durumda ipteki gerilme kuvveti merkezcil kuvveti sağlıyor. Aşağıdaki resimde de yoyonun serbest cisim diyagramı gösteriliyor. Merkezcil kuvvet olmasa yoyo dönemez, adam ipi bırakırsa yoyo nasıl hareket eder? Eğer cisim düzgün dairesel hareket yapıyorsa ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü her noktada aynı, yani aşağıdaki serbest cisim diyagramı yörüngenin her noktası için geçerli. T ipin gerilimini gösteriyor. T=m\frac{v^2}{r}=m\omega^2rSon olarak bir de döndürme masası ya da döndürme tablası DJ’lerin turntable dedikleri de aynı şey üzerine yerleştirilmiş fanus içinde yanan bir mumun düzgün çembersel hareketini inceleyelim. Aşağıdaki resimde önce mumun tabanına bakacağız. Mum neden dönebiliyor? Çünkü döndürme masasıyla mumun tabanı arasındaki sürtünme kuvveti mumu içeri doğru çekiyor yoksa itiyor mu? Fark eder mi? Mumun açısal hızının yönünü bulabilir misiniz? Mumun tabanının serbest cisim diyagramı hulahopun içindeki tenis topununkiyle ve ipin ucundaki yoyoyla tam olarak aynı. Tek fark merkezcil kuvvetin kaynağının bu kez mumun tabanı ile masa arasındaki sürtünme kuvveti olması. Hareket düzgün çembersel ise serbest cisim diyagramı her noktada aynı ve sürtünme kuvvetinin büyüklüğü de her noktada aynı. F_{surtunme}=m\frac{v^2}{r}=m\omega^2rMumun tabanının serbest cisim diyagramı da aşağıdaki gibi çizilebilir. Mumun tabanına bir parçacık gibi davrandığımıza dikkat edin. Peki bu statik sürtünme mi kinetik sürtünme mi? Şimdi de mumun alevine bakalım. Yukarıdaki resimde çok dikkatli bakarsanız mumun alevinin masanın merkezine doğru büküldüğünü görebilirsiniz. Daha iyi görünmesi için bir kareyi dondurup büyüttük. Aşağıdaki gibi görünüyor, mumun alevi masanın yani çembersel yörüngenin merkezine doğru bükülmüş. Ama neden? Mumun alevinin serbest cisim diyagramını çizersek görebiliriz. Bu bir meydan okuma Mumun alevinin serbest cisim diyagramını çizebilir misiniz? Çok iyi sınav sorusu olurdu. Merkezcil kuvvetin kaynağı ne? Düşey düzlemde çembersel hareket ve serbest cisim diyagramı Düşey düzlemde çembersel hareket yapan dikkat edin düzgün demedim bir cisimden bahsederken, yeryüzünde olduğunu farz ediyoruz, dolayısıyla yer çekimi kuvvetini de hesaba katmamız gerekiyor. Yukarıdaki resimde bir adam bir ipin ucuna bağlanmış bir tenis topunu düşey düzlemde çeviriyor. Topun serbest cisim diyagramını çembersel hareketin yörüngesinin farklı noktalarında çizelim. Aşağıdaki resimde 8 farklı nokta gösteriliyor. İlk beşini açıklayalım, 6., 7. ve 8. konumlardaki serbest cisim diyagramlarını siz çizin. Simetri işinizi kolaylaştırabilir. Cismin düzgün çembersel hareket yapabilmesi için merkezcil kuvvetin büyüklüğünün her noktada eşit olması gerekiyor Neden? Yörüngenin tüm noktalarında vektörel olarak kuvvetlerin toplamı şöyle olmak zorunda \vec{F}_{merkezcil}= m\vec{g}+\vec{T}1 numaralı konumda top yörüngenin en tepesinde. Buna göre ip gerilimi ile cismin ağırlığının toplamı merkezcil kuvvete eşit. Ayrıca ağırlığın ve ip geriliminin yönleri de aynı olduğu için vektörlerin büyüklükleri için de aynı ilişki geçerli F_{merkezcil} = T + mg5 numaralı konumda ise yalnızca düşey doğrultuda ağırlık ve ip gerilimi var, ikisi zıt yönlü F_{merkezcil}=T-mg1 ve 5 numaralı konumlarda bu cisim düzgün çembersel hareket yapabilir, çünkü cisme uygulanan kuvvet hep çembersel yörüngenin merkezine doğru. Çembere teğet yönde kuvvet yok, Newton’un birinci yasasına göre çembere teğet yönde net kuvvet sıfır olduğu için çizgisel ivme olamaz, çizgisel sürat sabit kalır. Kolay olanlara önce baktık, şimdi sıra biraz daha karmaşık görünenlerde. 3 numaralı konumda merkezcil kuvvet yönünde sadece ip gerilmesi var, bu çembersel hareketi açıklıyor. İp cismi çemberin merkezine doğru çekiyor. F_{merkezcil} = TAma bir sorun var, ağırlık çembere teğet yönde ve dengeleyecek bir kuvvet de yok. Newton’un ikinci yasasına göre bu cisim çembere teğet yönde ivmelenmek zorunda, çünkü dengelenmemiş bir kuvvetin etkisinde. Öyleyse çizgisel sürat de değişmek zorunda. Yani bu cisim 3 numaralı konumda çembersel hareket yapıyor, ama düzgün çembersel hareket yapmıyor. 2 numaralı konumda topun üstünde aşağı yönlü ağırlığı ve hem aşağı -y yönünde hem de sağa +x eskeni yönünde doğru bileşenleri olan ip gerilimi var. Vektörleri istediğimiz koordinat sistemine göre bileşenlerine ayırabiliriz. Eğer ağırlığın merkezcil kuvvet doğrultusundaki bileşenini alırsak F_{merkezcil} = T + mgcos\theta Ağırlığın yarıçap üzerindeki bileşeniyle mgcosθ ip geriliminin yönlerinin aynı olduğuna dikkat etmelisiniz. Bu çembersel hareketi açıklıyor, ama ya ağırlığın çembere teğet olan bileşeni ne olacak? Tıpkı 3 numaralı konumda olduğu gibi burada da çizgisel ivme olmak zorunda, yani cisim düzgün çembersel hareket yapmıyor. 4 numaralı konumda -y yönünde ağırlık, +x ve +y yönünde bileşenleri olan ip gerilmesi var. Yine ağırlığın merkezcil kuvvet yönündeki bileşenini alırsak F_{merkezcil} = T - msin \theta Bu durumda yarıçap üzerindeki bileşeniyle mgsinθ, neden sin oldu? ip geriliminin yönlerinin zıt olduğuna dikkat etmelisiniz. Tıpkı 3 ve 4 numaralı konumlarda olduğu gibi ağırlığın çembere teğet olan bileşeni çizgisel ivmeye neden oluyor, düzgün çembersel hareket ortadan kalkıyor. Ama yörünge çember olduğu için hareket hala çembersel hareket. Bir meydan okuma daha İpe bağlı düşey çembersel hareket yapan bir cismin düzgün çembersel hareket yapmasını sağlayabilir misiniz? Peki ya ipe bağlı bir cisim değil de bir rayın üzerinde hareket eden bir hız trenine düzgün çembersel hareket yaptırmak mümkün olabilir mi, nasıl? Test ya da sınav sorularında eğer ray, yol gibi birşey vermemişse ve cisim düzgün çembersel hareket yapıyor demiyorsa, soru da sorun var demektir. Son bir meydan okuma. Aşağıdaki videoda bir adam içi su dolu bir kovayı düşey düzlemde çeviriyor. Kova adamın başının üstüne gelmesine rağmen içindeki su dökülüp adamı ıslatmıyor. Bu durumu nasıl açıklarsınız? Yatay ve düşey düzlemde çembersel hareket ile ilgili kazanımlar 2017 – Düzgün çembersel hareket yapan cisimlerin hareketini analiz eder. Yatay ve düşey düzlemde düzgün çembersel hareket yapan cisimlere ait serbest cisim diyagramlarının çizilmesi sağlanır. Yatay ve düşey düzlemde çembersel hareket ile ilgili MEB ve EBA Testleri Çembersel hareket Test 3 2018 Kuvvet ve Hareket Test 13 2016 Kaynaklar Flipping Physics Vertically Rotating Bucket

yatay dikey eğik doğrular konu anlatımı